Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014

Apiaceae - Umpelliferae (ferula).







Ferula communis (νάρθηκας).


Ο νάρθηκας (και άρτυκας) είναι ίσως ο μεγαλύτερος εκπρόσωπος των σκιαδανθών. Φτάνει σε ύψος τα 2,5 και 3 μέτρα και τον συναντάμε σε πολλά μέρη της χώρας μας, σε βραχώδεις πλαγιές και χέρσα παρατημένα χωράφια μέχρι τα 600 – 700 μέτρα υψόμετρο. Είναι δηλητηριώδες φυτό και γι’ αυτό σπάνια το βλέπουμε φαγωμένο από ζώα. Η ψίχα του (εντεριώνη) όταν ξεραθεί καίγεται πολύ αργά χωρίς να επηρεάζεται ο φλοιός και την χρησιμοποιούσαν παλιότερα για να μεταφέρουν με ασφάλεια την φωτιά.  Στην ιδιότητά του αυτή χρωστάει και την σύνδεσή του με τον μύθο του Προμηθέα. Ο Τιτανογενής ημίθεος και ευεργέτης των ανθρώπων έκλεψε την φωτιά από το εργαστήρι του Ήφαιστου και την μετέφερε κρυφά σε νάρθηκα με συνέπεια να ξεσπάσει πάνω του όλη η οργή του πρώτου των θεών. Υπήρξε όμως και ένα από τα ιερά φυτά του Διόνυσου, δεδομένου ότι οι συνοδοί και λατρευτές του με ένα ξερό κλαδί και μία κουκουνάρα κατασκεύαζαν τον θύρσο, απαραίτητο εξάρτημα των βακχικών οργιαστικών τελετών.

Επειδή όταν ξεραθεί ο βλαστός του γίνεται ελαφρός και σκληρός, αλλά ευλύγιστος,  χρησιμοποιήθηκε στην αρχαία Ελληνική ιατρική για επίδεση και ανάταξη καταγμάτων. Για τον λόγο αυτό οι επίδεσμοι των καταγμάτων λέγονται ως σήμερα νάρθηκες.

Ανθίζει Μάϊο και Ιούνιο και στην συνέχεια ξεραίνεται για να ξαναβλαστήσει την επόμενη άνοιξη.